نگاهی به عوامل موثر بر افزایش تحرک در سیاست خارجی این روزهای ایران

دکتر احمد فاطمی‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه مذاکراتی که اخیرا ایران انجام داده عمدتا پیرامون دو موضوع برجام و امنیت منطقه بوده است، اظهار کرد: مذاکراتی که در وین در جریان است بر احیای برجام متمرکز است و مذاکرات منطقه نیز عمدتا بر روابط ایران و عربستان و تاثیر این روابط بر تحولات منطقه تمرکز دارد. 

وی با تاکید بر اینکه مذاکرات منطقه‌ای و وین بر یکدیگر اثر متقابل دارند، ادامه داد: یعنی هم مذاکرات برجام بر روابط منطقه‌ای ایران تاثیر دارد و هم روابط منطقه‌ای ایران بر روی پیشرفت مذاکرات وین تاثیرگذار است. اگر مذاکرات وین برای احیای برجام موفقیت‌آمیز باشد، کشورهای منطقه نیز با توجه به تحولات آمریکا و رویکرد بایدن، تمایل بیشتری به تنش‌زدایی با ایران خواهند داشت.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی اضافه کرد: از طرف دیگر اگر در رابطه ایران با کشورهای منطقه تنش‌زدایی شود، احتمالا دیگر این کشورها در مسیر مذاکرات وین نیز خللی به وجود نیاوردند.

فاطمی‌نژاد تصریح کرد: باید در نظر داشت با توجه به انتخابات ریاست جمهوری در ایران، این مذاکرات حالت قطعی ندارد و طرفین مقابل ایران نیز منتظر این هستند که ببینند در انتخابات ایران چه اتفاقی خواهد افتاد و دولت آینده چه رویکردی را در پیش خواهد گرفت.

وی خاطرنشان کرد: البته با توجه به سخنان رهبری که بیان کردند وزارت امور خارجه صرفا مجری است، لذا من فکر می‌کنم راهبرد کلی نظام این است که موضوع هسته‌ای را به یک سرانجامی برساند و حتی در مورد منطقه نیز نظام تمایل دارد تا مشکلات خود را حل کند و اینکه چه کسی دولت بعدی را دست گیرد، شاید خیلی مسئله تاثیرگذاری نباشد و همین روند مذاکرات، با نوعی افت و خیز همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به دشواری‌هایی که دولت ترامپ برای کشور ما به وجود آورده بود، بیان کرد: در این شرایط سیاست خارجه چندان کاری نمی‌توانست انجام دهد؛ چراکه در همه عرصه‌ها ترامپ راه را بر ما بسته بود. در منطقه اختلاف ایجاد کرده بود و در سطح بین‌الملل نیز بقیه قدرت‌ها را از مذاکره و مفاهمه با ایران برحذر می‌داشت و عملا نوعی انجماد در سیاست خارجه کشورمان اتفاق افتاده بود.

فاطمی‌نژاد با بیان اینکه تحرکات اخیری که در عرصه سیاست خارجه کشورمان رخ داده عمدتا به دلیل تغییر در سیاست خارجه آمریکا است، گفت: درست است که آمریکا هنوز به برجام بازنگشته است، اما پیامدهای عملی زیادی داشته است. رقبای آمریکا جرات همکاری با ایران را پیدا کرده‌اند، به عنوان مثال ما می‌بینیم که خرید نفت ایران توسط چین افزایش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: همچنین در سطح منطقه نیز به عنوان مثال عربستان چون احساس می‌کند حامی قدرتمندی مثل ترامپ را ندارد، لذا در شرایط فعلی ترجیح می‌دهد با جمهوری اسلامی مدارا کند. همه این‌ها فضا را برای تحرک بیشتر سیاست خارجه ایران باز کرده است.

انتهای پیام