چشم انداز مبهم مذاکرات هسته‌ای

توافق هسته‌ای برجام در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل با هدف اعتماد سازی در مورد برنامه هسته‌ای ایران و همچنین رفع موانع اقتصادی و برداشتن تحریم‌ها در دوره ریاست حزب دموکرات به رهبری باراک اوباما با ایران و کشورهای ۱+۵ در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ منعقد شد، اما با خروج یک طرفه آمریکا در اردیبهشت ۱۳۹۷ و در دوران ریاست ترامپ این توافقنامه عملاً کارایی خود را از دست داد و طرف‌های غربی با وجود عمل کردن ایران به تعهدات خود به تعهداتشان عمل نکردند.

با روی کار آمدن دولت دموکرات‌ها در آمریکا و وعده‌های جو بایدن برای بازگشت به برجام این خوش‌بینی برای برخی به وجود آمد که این توافقنامه احیا شود، اما آمریکایی‌ها مرتب خواسته‌های جدیدی را مطرح کردند و خواستار مطرح شدن برنامه موشکی ایران در مذاکرات شدند که ایران مطرح شدن این موضوع را خط قرمز خود عنوان کرده است.

برای بررسی بیشتر این موضوع که آیا مذاکرات هسته‌ای که از ۸ آذر در وین از سر گرفته می‌شود به نتیجه مطلوبی خواهد رسید یا خیر ایسنا با محمدعلی بصیری- استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید:

هر دو طرف مذاکره خواسته‌های حداکثری دارند

محمدعلی بصیری گفت: اگرچه طرف‌های مذاکرات هسته‌ای که شامل ایران و گروه ۴+۱ می‌شوند به تداوم مذاکرات تمایل دارند، اما مشکل اساسی اینجاست که هر دو طرف مذاکره خواسته‌های حداکثری دارند به این معنا که ایران اصرار دارد فقط درباره موضوع هسته‌ای مذاکره می‌کند و آمریکا ابتدا باید تحریم‌ها را رفع کند تا به تدریج به تعهدات خود عمل کنیم و طرف مقابل و به ویژه آمریکا مدعی است که برجام نباید مانند گذشته اجرا و باید برجام جدیدی منعقد شود که در آن بحث موشکی ایران و گروه‌های مقاومت نیز گنجانده شود.

وی افزود: گرچه اعضای دیگر برجام مانند روسیه می‌گویند که باید مذاکرات را از پایان دوره دولت قبل ایران ادامه دهیم، اما ظاهراً به این سادگی‌ها نیست و به آن نتیجه‌ای که طرفین می‌خواهند مذاکرات ۸ آذر منتهی نمی‌شود و طبق نظر اکثر کارشناسان آمریکا اراده جدی برای بازگشت به برجام و تعهدات زمان باراک اوباما ندارد.

آمریکا خواهان فرسایشی شدن مذاکرات است

این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان، گفت: آمریکایی‌ها قصد دارند با فرسایشی کردن مذاکرات فشار بیشتری به ایران وارد کنند تا ایران از نظر اقتصادی دچار استهلاک شود و تحت فشارهای اجتماعی و امنیتی قرار بگیرد تا حاضر به دادن امتیاز به غربی‌ها شده و خواسته‌های حداکثری آمریکایی‌ها را تأمین کند. قول‌هایی که بایدن برای احیای برجام و بازگشت به آن داد در عمل اتفاق نیفتاد و درست عکس آن را عمل کردند.

بصیری تصریح کرد: اگر مذاکرات هسته‌ای به نتیجه نرسد که ظاهراً در این باره آمریکایی‌ها نگرانی هم ندارند دموکرات‌ها اجماع سازی می‌کنند تا تحریم‌های بیشتری را به ایران وارد کنند تا کشورمان را مجبور کنند که به خواسته‌های آنان تن دهد. این روندی را که هم‌اکنون می‌بینیم چندان افق روشنی را از توافق میان طرفین ترسیم نمی‌کند که اگر هم این مذاکرات به نتیجه برسد بسیار سخت به نتیجه غایی منتهی می‌شود.

افق مذاکرات هسته‌ای مبهم است

وی افزود: از طرفی دولت ایران هم چندان به مذاکرات خوش‌بین نیست هرچند که اعلام کرده‌اند که میز مذاکره را ترک نمی‌کنیم. نگاه دولتمردان ما بیشتر معطوف به شرق و اقتصاد مقاومتی است و بیشتر سعی می‌کنند فشارهای غرب را با برقراری روابط مثبت و سازنده با شرق خنثی کنند.

این کارشناس روابط بین‌الملل ادامه داد: مدت مذاکرات که از ۸ آذرماه در وین آغاز می‌شود، مشخص نیست. خط قرمز ایران برنامه موشکی و نیروهای مقاومت هستند. ایران درست عمل می‌کند چراکه معتقدند کاری که با عراق و لیبی کردند قصد دارند در ایران هم پیش ببرند. این موارد سبب می‌شود که مذاکرات هسته‌ای دارای افق مبهم و نامشخص باشد.

بصیری خاطرنشان کرد: خواسته دشمن و تحریم کنندگان این است که ایران را بی‌ثبات کنند تا به اهداف بلند مدت خود برسند و در میان مدت از ایران امتیاز بگیرند به همین دلیل باید دولتمردان با نگاه دقیق و هوشمندانه و با اتخاذ دیپلماسی فعال مانع از رسیدن دشمن به چنین هدفی شوند.

انتهای پیام