پایان جنگ با سقوط دولت اوکراین محقق خواهد شد/احتمالا روحیات نظامی در اروپا گسترش یابد

دکتر احمد فاطمی‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح ارزیابی خود از دلیل حمله روسیه به اوکراین اظهار کرد: حمله به اوکراین یک اقدام یک‌جانبه از سمت روسیه بود که برای توضیح چرایی انجام آن باید به دلایلی که خود روس‌ها اعلام می‌کنند، رجوع کرد. طبیعتا روسیه میراث‌دار شوروی سابق است و برای خود حوزه‌های نفوذ تعریف کرده و می‌خواهد به طور انحصاری و بدون دخالت آمریکا در یکسری مناطق حضور داشته باشد. از جمله این مناطق اروپای شرقی است و در توافقی هم که پس از پایان جنگ سرد صورت گرفت، قرار شد که ناتو به سمت بلوک شرق گسترش پیدا نکند اما دیدیم که چنین گسترشی اتفاق افتاد و کشورهای اروپای مرکزی عضو ناتو شدند و این پیمان تقریبا به مرزهای روسیه رسید.

وی افزود: روسیه بر عضویت ۲ کشور گرجستان و اوکراین در ناتو حساسیت‌ بیشتری داشت چراکه این ۲ کشور از همسایگان بلافصل روسیه است و دیدیم که چند سال پیش تصمیم گرجستان برای عضویت در ناتو واکنش شدید روسیه را در پی داشت. در مورد اوکراین هم از پس از روی کار آمدن یک دولت غربگرا در این کشور همواره موضوع پیوستن به ناتو مطرح بوده است و نگرانی از این مساله و تلاش برای ساقط کردن دولت غربگرای اوکراین، مهم‌ترین دلیل حمله روسیه به این کشور بوده است.

فاطمی‌نژاد اضافه کرد: البته علاوه بر این دلایل دیگری هم وجود دارد. پوتین نوعی اقتدارگرایی و جاه‌طلبی در شخصیت خود دارد و تا به حال هم بارها در سخنرانی‌های خود اعلام کرده که می‌خواهد عظمت شوروی سابق را بازگرداند و حتی این صحبت‌های پوتین می‌تواند متوجه کشورهای حوزه بالتیک مانند لتونی، لیتوانی و استونی نیز باشد چراکه این کشورها نیز زمانی تحت سیطره روسیه تزاری بودند.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: به علاوه خود روس‌ها نیز دارای روحیه توسعه‌طلبانه هستند و این نیز می‌تواند عاملی موثر برای رخ دادن این جنگ باشد. در نهایت و در کنار این سه عامل می‌توان خرابکاری‌های آمریکا را نیز به عنوان دلیل چهارم وقوع این جنگ برشمرد. در حال حاضر یکی از برنده‌های بزرگ این حمله آمریکاست چراکه اکنون هم روسیه درگیر جنگ بوده و هم اروپا به دردسر افتاده است‌. هرچند اروپا و آمریکا در یک بلوک قرار می‌گیرند اما رقابت‌های پنهانی با یکدیگر دارند. در جریان حمله روسیه به اوکراین یکی از بازنده‌های اصلی اروپا و در راس آن آلمان است. آمریکا تمایل نداشت آلمان و روسیه روابط گسترده‌ای داشته باشند و ایالات متحده با تهییج اوکراین و سپس تنها گذاشتن آن هم به روسیه ضربه زد و هم به اروپا.

فاطمی‌نژاد با بیان اینکه واکنش آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا به جنگ روسیه و اوکراین نشان‌دهنده ترس آشکار غرب نسبت به توسعه‌طلبی روسیه است، گفت: همین ترس باعث شده غرب نه واکنش شدیدی از خود بروز دهد و نه حمایت قابل توجهی از اوکراین به عمل آورد و حتی مقامات اوکراینی از این ترس غربی‌ها شگفت‌زده شدند. به طور کلی واکنش غربی‌ها به جنگ روسیه و اوکراین صرفا در حد محکوم کردن روسیه و اعمال یکسری مجازات‌های اقتصادی علیه این کشور بود که اصلا متناسب با اتفاقی که افتاده است، نیست.

وی ادامه داد: به علاوه واکنش کشورهای غیرغربی مانند چین هم توام با همراهی با روسیه بود. علی‌رغم اینکه چین به صورت سنتی رویکردی محافظه‌کارانه و نهادگرایانه‌ در فضای بین‌الملل دارد و بر حفظ حاکمیت و مرزهای کشورها تاکید می‌کند اما نه تنها حمله روسیه به اوکراین را محکوم نکرد بلکه حتی حاضر نشد به این حمله به عنوان یک تجاوز نگاه کند. همچنین کشورهایی مانند هند، پاکستان و کره جنوبی نیز واکنش خاصی نسبت به این حمله نداشتند و تنها برخی از کشورهایی که بیشتر تمایل به غرب دارند، به طور لفظی حمله روسیه به اوکراین را محکوم کردند و اعلام کردند تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال خواهند کرد ولی در مجموع چندان واکنش شدیدی از خود نشان ندادند. 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه احتمالا جنگ روسیه و اوکراین چندان طولانی نخواهد شد، عنوان کرد: با توجه به اینکه مقاومت چندانی در اوکراین در برابر نیروهای روسیه صورت نگرفت، به احتمال زیاد با سقوط دولت فعلی اوکراین و روی کار آمدن یک دولت طرفدار روسیه در این کشور جنگ پایان یابد اما پیامدهای آن ادامه خواهد داشت؛ یعنی پس از این احتمالا کشورهای عضو ناتو پیوندهای خود را مستحکم‌تر خواهند کرد، روحیات نظامی‌گرایانه در اروپا تقویت خواهد شد و حتی ممکن است در پیامدهای بلندمدت این جنگ کشورهای جدیدی به فکر تولید تسلیحات هسته‌ای بیافتند.

انتهای پیام