«قاسم آهنین‌جان» شاعری که در سیل خوزستان لباس امداد پوشید

بهروز جلالی، شاعر و مدیر دفتر گسترش شعر و ادبیات داستانی موسسه «خانه کتاب و ادبیات ایران» در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس درباره «قاسم آهنین‌جان» شاعر خوزستانی اظهار داشت: درگذشت شاعر توانمند کشور و شاعر ساکن خطه ادب دوست خوزستان را تسلیت می‌گویم.

*  «قاسم آهنین‌جان» همواره دندان صبر بر جگر فشرد

این شاعر خوزستانی درباره ویژگی‌های این شاعر خوزستانی افزود: او از جمله شاعران پیشرو شعر سپید کشور به شمار می‌رفت. همیشه نام و یاد و چهره «قاسم آهنین‌جان» تداعی کننده این بیت صائب تبریزی است: «از آرزوی میوه فردوس فارغیم/ دندان صبر بر جگر خود فشرده‌ایم»

جلالی در ادامه تصریح کرد: شعرای دیگر از این بیت استقبال و تضمین کرده‌اند، اما «قاسم آهنین‌جان» در زندگی شخصی، ادبی و شعری‌اش مصداق این بیت بود. چون خیلی در پی میوه رفتارها و زندگی‌اش نبود و همواره دندان صبر بر جگر فشرد و در ۶۳ سالگی که از خدا عمر گرفت، کاری که کرد فقط خواندن و نوشتن بود.

* شاعری که زندگی را وقف مادرش کرد

وی با اشاره به اینکه «قاسم آهنین‌جان» هرگز ازدواج نکرد و تشکیل خانواده نداد؛ بلکه به پرستاری از مادرش پرداخت، گفت: او پرستاری از مادر را برگزید و او هرگز زندگی مشترک تشکیل نداد. تمام زندگی خود را وقف مادر سالمند خود کرد و در نهایت دو سال پس از درگذشت مادر، او هم در روز شهادت حضرت علی (ع) به دیدار حق شتافت.

مدیر دفتر گسترش شعر و ادبیات داستانی موسسه «خانه کتاب و ادبیات ایران» درباره شعر «قاسم آهنین‌جان» توضیح داد: هرگاه شعر و دنیای ادبی او را مرور می‌کنم، یاد این بیت از حافظ می‌افتم که گفت: «نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت/ به غمزه مسئله‌آموز صد مدرس شد». در واقع این ویژگی در شعرش بود. به رغم اینکه تحصیلات آکادمیک نداشت، هیچ گاه هم ادعای دانش وافر علمی نداشت، اما من شاهد بودم که شعرش در بسیاری از نشست‌های معتبر ادبی توسط شعرا و افراد صاحب‌نام شعر و ادبیات که کرسی‌های دانشگاهی داشتند، نقد و بحث شد، چون شعرش قابلیت‌های ویژه‌ای داشت.

بهروز جلالی، شاعر و مدیر دفتر گسترش شعر و ادبیات داستانی

* در بسیاری از اشعارش رد پای ارادت به ساحت اهل بیت (ع) را می‌توان دید

این شاعر خوزستانی، همچنین به یکی از ویژگی‌های دیگر شعر «قاسم آهنین‌جان» در تلاقی خط سنت و مدرنیسم پرداخت و تصریح کرد: شعر او حرف‌هایی در این بخش برای گفتن داشت. اشعارش به تفکر و اندیشه‌های مدرنیته در شعر پهلو می‌زد، اما خاستگاه‌های اصلی شعر را که وحدانیت، توحید، انسانیت و شرافت باشد، هرگز از دیده دور نکرد. شعر او سراسر ستایش انسان، خداوند و اهل بیت (ع) بود و در بسیاری از اشعارش رد پای ارادت به ساحت اهل بیت (ع) را می‌توان دید.

تجلیل از مرحوم قاسم آهنین‌جان در جشنواره شعر فجر ـ زمستان ۱۳۹۷

وی با بیان اینکه این شاعر خوزستانی به شهدا و مبارزان دفاع مقدس و مدافعان حرم ارادت خاصی داشت، گفت: این اواخر اشعاری برای مدافعان حرم سرود. او ساکن خوزستان بود و در نشست‌های شعرخوانی دفاع مقدس حضور داشت. او این افتخار را داشت که به عنوان انسان زیست کند.

* شاعری که بیش‌ترین بدهکاری، خرید و قرضش برای کتاب بود

خالق کتاب «به جای گالیله» در این گفت‌و‌گو به موضوع جالبی اشاره کرد و درباره نوع زیست «قاسم آهنین‌جان» بیان کرد: او بیشترین خرید، قرض و طلبش کتاب بود. «قاسم آهنین‌جان» مراوده خود با اطرافیانش را بر اساس کتاب تعریف کرده بود. این شاعر خوزستانی زندگی معمولی داشت، اما در شرایط بحران کنار مردمش بود. مثلا در سیل خوزستان که ابتدای سال ۹۸ رخ داد، لباس امدادگران هلال احمر به تن کرد و به مردمش یاری رساند، او تنها دارایی خود یعنی کتاب‌هایش که در طول ۵ دهه جمع کرده بود، فروخت و عوایدش را به مردم سیل زده هدیه کرد.

* قاسم آهنین جان یکی از ستاره‌های پرفروغ شعر جنوب 

مدیر دفتر گسترش شعر و ادبیات داستانی موسسه «خانه کتاب و ادبیات ایران» در مورد شعر  قاسم آهنین جان ابراز داشت: بسیاری از افرادی که در مورد شعر خوزستان مطلب نوشته‌اند، او را یکی از ستاره‌های پرفروغ شعر جنوب معرفی کرده‌اند. شاید دلیلش این باشد که در شعر جنوب، عنصر خیال و تخیل جایگاه ویژه‌ای دارد و این عنصر در شعر قاسم آهنین جان و شاعرانی نظیر «هزمر علی‌پور»، «بهمن ساکی» و… بسیار پربسامد است و خیال ورزی جزو شعر جنوب و آهنین جان شناخته می‌شود.

وی همچنین تصویر را در شعر قاسم آهنین جان دارای جایگاه ویژه دانست و اضافه کرد: مرحوم آهنین جان تصویر را خوب می‌شناخت، هرچند او کار تصویری هم انجام می‌داد و در مستندهایی به عنوان بازیگر حضور یافته بود، اما موضوع طبیعت دست نخورده به عنوان چراغ آویزهای تزئینی در شعر او نبود. هرچند در شعر بسیاری از شاعران در دهه‌های اخیر بود، اما طبیعت در شعر او تزئینی نبود بلکه طبیعت در شعر او نفس می‌کشید.

*  قاسم آهنین جان سنت را به خوبی می‌شناخت و مدرنیته را بومی سازی می‌کرد

جلالی به مجموعه «ذکر خواب‌های بلوط» این شاعر اشاره کرد و افزود: در کتاب «ذکر خواب‌های بلوط» تزئینی نبودن طبیعت به خوبی مشهود است.

وی به اقلیم جنوب و نقطه تلاقی سنت و مدرنیته اشاره کرد و گفت: نکته دیگر نقطه تلاقی سنت و مدرنیته است زیرا برخی شاعران یا در دایره‌های محتوم و ایستای سنت در شعر درجا زدند یا چنان در دامن مدرنیته خود ساخته غلتیدند که اهمیت شعر و شاعری را در شعر خود از دست دادند، اما او دقیقا در این نقطه تلاقی ایستاد، قاسم آهنین جان هم سنت را به خوبی می‌شناخت و مدرنیته را می‌فهمید و در شعر خود بومی سازی می‌کرد.

وی در پایان ضمن گرامی داشت نام این شاعر عنوان کرد: «قاسم آهنین‌جان» دردها را تنها گذاشت و رفت؛ دردهایی که یک عمر با آنها زیست، اما هرگز تسلیمش نشد؛ دردهایی که باعث نشد او از شعر دست بکشد، او از دردهای زبون گذشت و به شعر متعالی رسید.

انتهای پیام/