رونق کم‌نظیر کیفی و کمّی اشعار آیینی پس از انقلاب/ سازگار: شعر نوحه باید مطابق روایات باشد

به گزارش خبرنگار حوزه مسجد و هیأت خبرگزاری فارس، برنامه زنده روایت هیأت جمعه شب ۱۵ بهمن‌ماه از شبکه افق صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. در این قسمت از برنامه روایت هیأت، استاد غلامرضا سازگار، ذاکر و شاعر پیشکسوت در ارتباط تلفنی با این برنامه در خصوص دیدار‌های رهبر معظم انقلاب حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌ العالی) با جمعی از مداحان و شاعران اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و تأثیر این دیدار در ارتقای سطح شعر و ستایشگری‌‌ گفت: از دورانی که رهبر معظم انقلاب در کسوت ریاست جمهوری قرار داشتند، این جلسه در محضر ایشان برگزار می‌شد و پس رهبری ایشان نیز این جلسات مستمر و پایدار ادامه داشته است.

وی با اشاره به قدمت دیدار‌های رهبر معظم انقلاب با جمع ذاکران و شاعران گفت: بالغ بر ۲۵ سال است که جامعه مداحان، سعادت حضور در محضر ایشان را دارند و از نصایح و سخنان گهربار ایشان بهره‌مند می‌شوند و شاید کسی به اندازه رهبر انقلاب در شعر و شناخت آن مهارت نداشته باشد.

وی با اشاره به توفیق حضور در این محفل، عنوان کرد: خداوند متعال توفیق داده که نزدیک به ۲۶ سال سرود آغازین مراسم دیدار مداحان در روز ولادت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) با رهبر معظم انقلاب را این حقیر اجرا کنم، اما متأسفانه در دیدار سال جاری به علت کسالت توفیق حضور نداشتم.

سازگار ضمن توصیه به مداحان و شاعران جوان عنوان کرد: الحمد‌لله اغلب مداحان و شعرا، جوانان خوب و قابلی هستند اما مهم‌ترین نصیحت من به آن‌ها این است که در شعر سرودن، همواره به این نکته توجه داشته باشند که اشعارشان با روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) تطابق داشته باشد.

وی یادآور شد: متأسفانه در بسیاری از جلسات شعرای آیینی این آفت وجود دارد که اغلب اساتید به اندازه‌ای که از چارچوب و قالب‌های ادبی شعرای جوان ایراد می‌گیرند، از محتوای آن اشکال گرفته نمی‌شود. مهم‌ترین وجه تمایز شاعر غیرآیینی با شاعر مذهبی این است که شاعر غیرآیینی خود را بالا می‌برد، اما شاعر آیینی باید شعرش را با توجه به فحوای کلام بالا ببرد.

* لزوم توجه توأمان به اصطلاحات تاریخی و ادبی در شعر آیینی

محمدرضا طهماسبی، شاعر آیینی با حضور در برنامه زنده روایت هیأت، با اشاره به سابقه اشعار مذهبی و در فرهنگ کهن ایران اسلامی گفت: سابقه صد ساله شعر آیینی از دیرباز در فرهنگ کشور وجود داشته است، اما از دوره صفویه رنگ و بوی بیشتری گرفته و به آن بیش از پیش پرداخته شد.

وی افزود: از سال ۱۳۴۲ که آغاز  نهضت بزرگ امام خمینی (قدس‌سره) و پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران بود از لحاظ کمی و کیفی شاهد اشعار آیینی بسیاری هستیم که قابل قیاس با هیچ دوره‌ای از تاریخ در کشور نیست؛ به طوری که رهبر معظم انقلاب در دیدار با مداحان و جامعه شاعران آیینی فرمودند: «پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی هزار برابر نام حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) آورده شده است که این اتفاق مبارک و بزرگی است.»

طهماسبی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین نکاتی که در شعر آیینی باید بدان توجه کرد، ایجاد نقطه اتصال بین اندیشه و مضمون و لفظ اشعار است. متأسفانه این ضعف در برخی از هیأت‌های مذهبی وجود دارد که به سراغ اشعار اندیشه‌محور نمی‌روند و گاهی برخی از مداحان وقتی شعرهای اندیشه‌محور می‌خوانند، به شاعر می‌گویند هیأت گرم نشد و یا مخاطب با آن ارتباط برقرار نکرد.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب در دیدار با جامعه مداحان فرمودند: «اگر شعرای آیینی از امروز شعر نگویند، به قدری گنجینه‌های بزرگی از اشعار وجود دارد که می‌تواند هیأت‌ها را گرم کند.» اما مهم‌ترین نکته در سرودن اشعار آیینی این است که اندیشه با هنر ممزوج شود. بر همین اساس برخی از اشعار در هیأت‌ها خوانده می‌شود که تنها حدیث و روایت معصومین را به نظم درآورده و از هنر و ابزارهای ادبیات شعری خالی است.

این شاعر آیینی عنوان کرد: شعر آیینی و هیأتی در چند شاخه مهم تقسیم‌بندی می‌شود و شاعر باید به این عناصر توجه ویژه کند. بر همین اساس مرثیه، اشک، اندوه و عزا ازاصلی‌ترین ارکان هیأت‌ها به حساب می‌آیند که در شعرها باید وجود داشته باشند.

از سوی دیگر، عارفانه بودن یکی دیگر از عناصر شعر آیینی است که در دوره حمله مغول به ایران به اوج خود رسید. همچنین بُعد حماسی نیز از دیگر جنبه‌های شعر آیینی به حساب می‌آید که در زمان هشت سال دفاع مقدس متبلور شد.

وی خاطرنشان کرد: شاعر آیینی و مذهبی باید اصطلاحات تاریخی و ادبی را توأمان در شعر خود به کار بگیرد، چرا که اگر شاعر از لحاظ شاعرانگی خوب عمل کند، اما به تاریخ احاطه نداشته باشد شعر خوب از آب درنمی‌آید. از طرفی نیز شعرا به مداحان و مداحان به شعرا می‌توانند کمک شایانی کنند تا در راستای ارتقای کار یکدیگر و مهم‌تر از همه ارتقای جلسه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) قدم بردارند.

* شرافت: رونق کم‌نظیر کیفی و کمّی اشعار آیینی پس از انقلاب

سید محمدجواد شرافت، شاعر آیینی با حضور در برنامه زنده روایت هیأت، با اشاره به سابقه اشعار مذهبی و شاخه‌های متعدد آن گفت: شعر آیینی از جنبه‌ها و شاخه‌های متعددی بهره‌مند است که در میان آن شعر ولایی از شاخ و برگ بیشتری برخوردار است، که شعر فاطمی نیز در همین زمره قرار می‌گیرد.

وی افزود: به برکت دیدار سالیانه رهبر معظم انقلاب با جامعه مداحان و شاعران آیینی در روز ولادت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، شاهد تولید اشعار جدید هر ساله با مضامین ولادت بانوی بزرگ اسلام هستیم و از گنجینه والای شعر  فاطمی برخوردار خواهیم بود.

شرافت عنوان کرد: در دوران پس از انقلاب اسلامی، شاهد انقلاب عظیمی از لحاظ کمّی و کیفی در اشعار آیینی نسبت به ۵۰ تا ۶۰ سال گذشته بودیم، چرا که در این دوره، یک دایره گسترده موضوعی پیرامون شعرا قرار گرفت و آنان در اثر انقلاب متأثر از فضای به وجود آمده به شعر سرودن پرداختند. پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، در حوزه شعر آیینی به جرأت می‌توانیم سرمان را بالا بگیریم و به آن افتخار کنیم.

این شاعر آیینی با اشاره به اشعار استاد سازگار به عنوان یک الگو و نمونه برجسته در میان سروده‌های مذهبی و اهل‌بیتی عنوان کرد: بی شک اشعار استاد سازگار از جمله اشعار آیینی است که در تمام جلسات علما می‌توان آن را قرائت کرد، چرا که در چارچوب استاندارد سروده شده و به تطابق مضامین با روایات معصومین (علیهم‌السلام) توجه ویژه دارد.

انتهای پیام/