آغاز نگرانی با یک گُمانه زنی

معافیت مالیاتی یکی از قوانین مالیاتی است که با استناد به آن برخی مشاغل با شرایط خاص، از پرداخت مالیات معاف می‌شوند. این قانون که بیشتر نگاه حمایتی دولت نسبت به برخی مشاغل را در خود دارد، شامل حال شاغلان صنایع دستی و فرش نیز می‌شود.

باتوجه به قانون ۱۴۲ مالیات‌های مستقیم، هنرمندان و شاغلان صنایع دستی و فرش از پرداخت مالیات معاف هستند اما این معافیت در وهله نخست مستلزم پر کردن یک اظهارنامه مالیاتی است.

اگرچه اظهار نظر وزیر سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در سال ۱۳۹۹ منتشر شده، خبر از معافیت مالی شاغلان این حوزه می‌دهد، اما برخی کارشناسان عقیده دارند که دولت قبل آنچنان که باید برای دائمی بودن این حمایت تلاش نکرده‌ و این مورد باعث شده تا امروز گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر حذف معافیت مالیاتی هنرمندان شکل بگیرد.

مرتضی میری، عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران که در جلسه کمیسیون اقتصادی دولت برای بررسی این موضوع حضور داشته، در گفت‌وگویی با ایسنا با اشاره به این موضوع که منبع این خبر متن خود لایحه است، می‌گوید: «اتحادیه را برای بررسی این موضوع به جلسه دعوت کرده بودند و خود من در این جلسه حضور داشتم. در این جلسه ما اظهار کردیم که حذف معافیت مالیاتی آسیب‌های جدی اجتماعی و اقتصادی به دنبال خواهد داشت. به این دلیل که حذف معافیت فرش و صنایع دستی باعث می‌شود آخرین مشوق‌هایی که از منظر قانونی برای فعالان این حوزه در نظر گرفته شده است، از بین برود.»

او ادامه می‌دهد: «نتیجه آن این است که کارگاه‌ها تعطیل خواهند شد و این اشتغال ارزان قیمتی که توسط بخش خصوصی تأمین می‌شود و دولت ریالی بابت آن هزینه نمی‌کند، از بین برود. تعداد شاغلان در این حوزه زیاد است که از دست رفتن آن یعنی بخش عمده شاغلان این حوزه که در روستا هستند، به شهرها مهاجرت خواهند کرد و به جمعیت حاشیه نشین شهری افزوده می‌شود و مشکلات جدی اجتماعی و امنیتی ایجاد خواهد شد. ضمن اینکه دولت باید برای هرکدام از این افراد پانصد میلیون تا یک میلیارد تومان برای هر شغل هزینه کند و این عددی است که به نظر می‌رسد دولت نتواند پرداخت کند.»

عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران در ادامه اضافه می‌کند: «حذف معافیت مالیاتی هنرمندان درواقع باعث افزایش هزینه‌های دولت می‌شود. آن سقفی که می‌خواهند از این بخش مالیات اخذ کنند، بسیار کمتر از هزینه‌هایی است که برای ساختن اشتغال بر دولت تحمیل می‌شود.»

میری همچنین مطرح می‌کند: «هدف اصلی این لایحه رفتن به سمت مالیات و درآمد افراد و اشخاص است. دولت در راستای حذف معافیت مالیاتی دو هدف دارد؛ یکی اینکه افراد را به سمت ثبت شرکت و شخصیت حقوقی شدن هدایت کند و هم اینکه به هر حال درآمدش را بالا ببرد.»

او در ادامه اظهار می‌کند: «چیزی که من در این زمینه متوجه شدم این بود که افراد کاملا نگاه درآمدی به این لایحه داشتند و آنچه که در دو جلسه‌ی کمیسیون اقتصاد مقرر شد، این بود که با خود آقای خاندوزی صحبت کنند و بگویند که دید صرفا درآمدی، جوابگو نیست و باید مسائل دیگری را در نظر گرفت. بنابراین این مواد قانونی را برای بررسی بیشتر ملغی نگه داشتند تا با دولت گفت‌وگو شود منتها چون دسترسی ما محدود است و از طرفی این امکان وجود دارد که بدون گفت‌وگوهای بیشتری درباره این موضوع، لایحه پیش رود، باعث نگرانی است.»

عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران درباره تبعات حذف معافیت مالیاتی شاغلان صنایع دستی و فرش می‌گوید: «اساسا در شرایط عادی هر فعال اقتصادی که کار می کند، راضی است به اینکه مالیات پرداخت کند منتها به شرط اینکه مشوق‌های دیگری برای حوزه‌های کاری مهمی مانند فرش و صنایع دستی که در بسیاری از موارد اشتغال روستایی به آن وابسته است و اهمیت راهبردی در حوزه‌های دیگر دارد، وجود داشته باشد.»

او ادامه می‌دهد: «در حال حاضر معافیت مالیاتی تنها مشوقی است که برای فعالان حوزه فرش و صنایع دستی جاری است و اگر این را از آن بگیرند، عملا تمامی ضررها را به این حوزه می رسانند. بنابراین انقدر بار مالی فعالیت در این حوزه سنگین می شود که تولید فرش و صنایع دستی عملا توجیه اقتصادی نخواهد داشت. از طرفی درباره صنایع دستی و فرش موضوع فقط اهمیت اقتصادی آن نیست موضوع این است که فرهنگ این جامعه باید زنده بماند.»

حذف معافیت مالیاتی شاغلان صنایع دستی و فرش درحالی مطرح شده که معاون صنایع دستی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفت‌وگویی تلفنی صحت چنین گمانه‌زنی‌هایی را تلویحا تأیید و اعلام کرد که جزییات بررسی‌ها به زودی منتشر خواهد شد.