بازی برد-برد مردم و دولت با ساخت مسکن یک‌طبقه/ مقایسه هزینه ساخت مسکن ویلایی با آپارتمان‌سازی

کاهش هزینه ساخت در کنار امکان خود تامین شدن واحدهای مسکونی از منظر انرژی و احیای بافت معماری اسلامی ایرانی از مهمترین مزایای حرکت دولت به سوی ساخت خانه‌های یک طبقه است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، اگر مصوبات چهارمین جلسه شورای عالی مسکن را مرور کنیم، متوجه خواهیم شد که اولویت دولت در ساخت واحدهای مسکونی، ساخت خانه یک طبقه تعیین و مقرر شده است، تراکم نفر در هکتار نهضت ملی مسکن به ۶۰ نفر در هکتار کاهش پیدا کند.

با فرض بعد خانوار معادل ۳ نفر، ساخت ۲۰ واحد مسکونی در هر هکتار در دستور کار دولت قرار گرفته است.

بر اساس نظر کارشناسان حوزه مسکن، حرکت دولت به سوی ویلایی‌سازی می‌تواند علاوه بر کاهش هزینه ساخت مسکن، زمینه احیای معماری اسلامی ایرانی را مهیا کرده و مفهوم شهرسازی در ایران را متحول کند. ساخت خانه‌های حیاط دار یا اصطلاحا ویلایی، سازگاری بیشتری با فرهنگ ایرانی اسلامی نسبت به آپارتمان دارد.

*هزینه ساخت با کاهش تراکم واحدهای مسکونی کم می‌شود

ساخت مسکن یک طبقه مزایای زیادی برای خانواده متقاضی و دولت دارد و در عمل یک بازی برد-برد به حساب می‌‎آید. در این راستا مهمترین آورده ساخت واحدهای مسکونی یک طبقه کاهش قابل توجه هزینه ساخت است.

در همین راستا احمد حمیدی، کارشناس حوزه مسکن در گفت‌وگو با فارس گفت:‌ اولین مسئله در ساخت واحدهای مسکونی 1 طبقه در مقابل ساخت مسکن‌های بلند مرتبه، مسئله کاهش هزینه ساخت در هر متر مربع است.‌

وی ادامه داد: ‌بر همین مبنای هزینه ساخت هر متر مربع ساختمان در واحدهای مسکونی بلند مرتبه نسبت به واحدهای مسکونی 1 طبقه بسیار بیشتر است. بر اساس آمار موجود از فرآیند ساخت، در حالی هزینه ساخت 1 متر مربع واحد مسکونی یک طبقه در پایتخت معادل 5.26 میلیون تومان است. هزینه ساخت 1 متر مربع واحد مسکونی در واحد 18 طبقه 11.04 میلیون تومان است.‌

حمیدی تاکید کرد: به عبارت دیگر هزینه ساخت هر متر مربع مسکن در واحدهای 18 طبقه بیش از 2 برابر واحدهای مسکونی یک طبقه خواهد بود.‌

به گزارش فارس، علت کاهش قیمت هزینه ساخت با کاهش طبقه واحدهای مسکونی، به دلیل تجیهزات بیشتر و همچنین الزامات قابل توجه فنی و ایمنی در واحدهای مسکونی بلند مرتبه تلقی می‌شود. برای مثال ساخت یک واحد مسکونی یک طبقه نیاز به ابزاری به نام آسانسور ندارد، اما واحد مسکونی بلند مرتبه هزینه آسانسور را هم باید در مجموع هزینه‌ها لحاظ کند.

از طرفی، با افزایش تعداد طبقات و بار وارده به زمین و المان‌های سازنده ساختمان، میزان مصالح مورد استفاده در پی و المان‌ها با افزایش طبقات ساختمان اضافه شده و زمینه افزایش هزینه ساخت مسکن را به وجود می‌آورد. بنابراین ساخت واحدهای مسکونی یک طبقه منجر به کاهش قابل توجهی هزینه ساخت مسکن خواهد شد.

* زمین محدودیت ساخت مسکن یک طبق نیست

بر این مبنا، هرگاه از ساخت واحدهای مسکونی یک طبقه سخنی به میان می‌آید، مسئله کمبود زمین مطرح می‌شود. به طور کلی بسیاری از مردم با نگاه به چهره کلانشهرها و ساختمان‌های بلند مرتبه واقع در این مناطق تصور می‌کنند که دیگر هیچ زمینی برای ساخت و ساز وجود نداشته و اساسا به همین علت است که بلندمرتبه‌سازی با تراکم‌های قابل توجه اوج گرفته است. به منظور آگاهی از خطا بودن این مسئله کافی است، سری به سایر شهرهای کوچک کشور بزنیم.

مطابق با آخرین بررسی های انجام شده توسط وزارت راه و شهرسازی برای بازنگری در طرح جامع مسکن، در حال حاضر در کشور ایران بیش از 11.2 میلیون نفر در 76.4 هزار هکتار بافت فرسوده شهری زندگی می‌کنند. بنابراین با یک برآورد حداقلی و اختصاص هر 150 متر مربع عرصه به یک واحد مسکونی، می‌توان گفت، زمین واقع شده برای حداقل 5 میلیون واحد مسکونی در بافت فرسوده در مناطق شهری وجود دارد که می‌تواند بار قابل توجهی از مسئله تامین زمین را به دوش بکشد.

علاوه بر این در روستاهای کشور، سهم واحدهای مسکونی واقع در بافت فرسوده نگران کننده‌تر بوده و بر اساس اظهارات سرپرست بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، هم اکنون بیش از 3 میلیون و 200 هزار واحد روستایی در بافت فرسوده روستایی وجود دارد. بر این اساس تجمیع آمار زمین موجود در بافت فرسوده شهری و روستایی می‌تواند برای ساخت و نوسازی حداقل 8 میلیون واحد مسکونی مورد استفاده قرار گیرد.

با وجود اینکه زمین‌های موجود در بافت فرسوده می‌تواند تامین مهمترین نهاده مسکن به منظور تحقق وعده ساخت 1 میلیون مسکن در سال را فراهم نماید، اما به استناد اظهارات متولیان مسکن در وزارت راه و شهرسازی، تا پایان سال 1399، زمین لازم برای ساخت بیشتر از 5 میلیون واحد مسکونی در محدوده‌های شهری و شهرهای جدید آماده‌سازی شده و در تامین این نهاده برای ساخت سالانه 1 میلیون مسکن امکان‌پذیر است.

با توجه به دلایل ذکر شده عزم دولت برای یک‌طبقه‌سازی مسکن می‌تواند زمینه برکات متعدد دیگر از جمله امکان خود تامین شدن واحدهای مسکونی از منظر انرژی و احیای بافت معماری اسلامی ایرانی را در دستور کار قرار دهد